İş Yerlerinde Mobbing ile Mücadelede Yeni Adım: Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ve İş Dünyasına Etkileri
İş dünyasında çalışanların psikolojik taciz (mobbing) ile karşı karşıya kalması, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde ciddi sorunlara yol açıyor. Mobbing, çalışanların verimliliğini düşürürken, işten ayrılma oranlarını artırıyor ve şirket kültürüne zarar veriyor.
Bu noktada, Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan Mobbing Genelgede, iş yerlerinde psikolojik tacizle mücadelede öne çıkan noktalar şöyle;
-
İşveren ve yöneticilere sorumluluk yükleniyor. Şirketlerin mobbing konusunda önleyici politikalar oluşturması bekleniyor.
-
Farkındalık eğitimleri teşvik ediliyor. İş yerlerinde mobbing ile mücadele için bilgilendirici eğitimler düzenlenmesi öneriliyor.
-
Başvuru mekanizmaları netleştiriliyor. Mobbing mağdurları, CİMER, TBMM Dilekçe Komisyonu ve ALO 170 gibi kanallar aracılığıyla şikayette bulunabilecek.
-
Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu oluşturuluyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, mobbinge karşı politika geliştirecek ve farkındalık çalışmaları yürütecek.
-
Gizlilik esas alınıyor. Şikayet süreçlerinde çalışanların hakları korunacak, ancak asılsız iddiaların kurum itibarına zarar vermemesi için hassasiyet gösterilecek.
Bu kapsamda, iş yerlerinde mobbingin önlenmesine yönelik yalnızca yasal düzenlemeler değil, şirketlerin kendi iç uygulamaları da büyük önem taşıyor.
Mobbing ile Mücadelede İlk Adım: Liderlerin Kendi Yaklaşımlarını Değerlendirmesi
Mobbingi önlemek isteyen işverenler ve yöneticiler, öncelikle kendi liderlik anlayışlarını ve şirket kültürünü gözden geçirmeli.
-
Şirketin yönetim tarzı nasıldır? Otoriter ve baskıcı mı, yoksa katılımcı ve destekleyici mi?
-
Çalışanlar kendilerini güvende hissediyor mu? Açık iletişim teşvik ediliyor mu, yoksa eleştiri korkusu mu hakim?
-
Zorbalık içeren davranışlar göz ardı ediliyor mu? Küçük görünen ama süreklilik arz eden olumsuz davranışlar (örneğin, çalışanları aşağılamak, dışlamak veya fazla baskı yapmak) tolere ediliyor mu?
-
Yöneticiler mobbingin farkında mı? Kendi tutumlarını değerlendirme ve çalışanlarıyla sağlıklı ilişkiler kurma konusunda bilinçli mi?
Mobbing, sadece belirli kişiler tarafından yapılan bireysel bir davranış değil, genellikle iş yerindeki genel kültür ve liderlik anlayışının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu yüzden etkili bir mücadele için yöneticilerin kendilerini geliştirmesi kritik bir adımdır.
Mobbingi Önlemek İçin Şirketlerin Aldığı Önlemler
Bazı şirketler, çalışanlarının maruz kaldıkları mobbing vakalarını bildirmelerini kolaylaştırmak için kurum içi çağrı merkezi uygulamalarını hayata geçirmiş durumdalar ve /veya hayata geçiriyorlar. Bu uygulamalar, çalışanların şikayetlerini gizlilik esasına dayanarak doğrudan insan kaynakları, uyum-etik kurullar veya bağımsız danışmanlarla paylaşmalarına olanak tanıyor.
Bu çağrı merkezlerinin sağladığı avantajlar:
-
Çalışanların rahatça şikayette bulunmasını sağlar.
-
Tarafsız ve adil bir değerlendirme süreci oluşturur.
-
Şirket içindeki mobbing vakalarını tespit etmeyi ve önlemeyi kolaylaştırır.
-
Çalışan bağlılığını ve güven duygusunu artırır.
Bazı organizasyonlar ayrıca bağımsız etik hatlar veya dijital şikayet platformları aracılığıyla çalışanlarına destek vererek, güvenli bir çalışma ortamı sağlamayı amaçlıyor.
Ancak bu uygulamalar yeterli mi? İş dünyasında mobbingin doğrudan etkilediği bazı önemli başlıklara göz atalım.
Mobbingin İş Dünyasındaki Sonuçları
-
Çalışan Verimliliğinde Düşüş
-
Zihinsel ve fiziksel sağlık sorunları: Sürekli baskı, stres ve psikolojik tacize maruz kalan çalışanlar, anksiyete, depresyon ve tükenmişlik sendromu yaşayabilir. Bu da odaklanma ve üretkenliği olumsuz etkiler.
-
Bağlılığın azalması: Çalışan, iş yerine aidiyet hissini kaybeder ve kendisini değersiz görmeye başlar. Bu da motivasyon kaybına yol açarak iş performansını düşürür.
-
Hataların artması: Düşük motivasyon ve yüksek stres altında çalışan bireyler, karar alma süreçlerinde daha fazla hata yapabilir, bu da operasyonel aksaklıklara neden olur.
-
İşten Ayrılma Oranlarının Artması
-
Yetenek kaybı: Mobbinge maruz kalan çalışanların büyük bir kısmı, çözüm bulunmadığında istifa etmeyi tercih eder. Bu da şirketin yetenekli çalışanlarını kaybetmesine yol açar.
-
İşe alım maliyetlerinin artması: Yeni bir yetenek bulmak ve onu desteklemek, eğitmek, mevcut çalışanı elde tutmaktan çok daha maliyetlidir.
-
Şirketin işveren markasına zarar verir: Olumsuz işveren markası algısı, şirketin yetenekli adayları çekmesini zorlaştırır.
-
Çalışan Motivasyonu Üzerindeki Etkileri
-
Güvensizlik ortamı: Mobbing kültürünün yaygın olduğu iş yerlerinde çalışanlar kendilerini güvende hissetmez. Bu da ekip içinde iş birliğini ve dayanışmayı zayıflatır.
-
İnovasyon ve yaratıcılığın azalması: Çalışanlar, fikirlerini paylaşmaktan çekinir ve kendilerini ifade etmekten korkar.
-
İş tatminsizliği: Sürekli baskı altında olan bir çalışan, işine karşı isteksiz hale gelir ve uzun vadede performans düşüşü yaşanır.
İşverenler ve Yöneticiler Ne Yapmalı?
-
Önce kendi liderlik tarzlarını değerlendirmeli. İş yerinde mobbingin olup olmadığını anlamak için çalışan geri bildirimleri almalı.
-
Yöneticiler psikolojik güvenliği sağlayacak liderlik anlayışı benimsemeli, gerektiğinde bu konuda desteklenmeli.
-
Çalışanların kendilerini güvende hissetmesi için şeffaf bir destek mekanizması oluşturulmalı.
-
İş yerinde mobbingin nasıl ortaya çıktığını anlamak için farkındalık çalışmaları düzenlenmeli.
-
Kurum içi çağrı merkezi veya etik hat oluşturmalı ve çalışanların şikayetlerini güvenle bildirebilecekleri mekanizmalar geliştirmeli.
Sizce bu genelge işyerlerinde mobingi ortadan kaldırabilir mi, yoksa sadece bir başlangıç mı? Liderler, kendi tutum ve kararlarının mobbingin önlenmesinde ne kadar etkili olduğunu yeterince sorguluyor mu? Sizce iş yerlerinde gerçek bir dönüşüm için hangi adımlar atılmalı?
Copyright © 2025 HUMANERA – Bütün Hakları Saklıdır.
